Geplaatst op: 1 juli 2024
Laatste update: 5 november 2024
Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst strenger controleren op schijnzelfstandigheid bij zzp’ers. Dit betekent dat zowel zelfstandigen als opdrachtgevers meer aandacht moeten besteden aan hoe hun samenwerkingen zijn ingericht om hoge boetes of naheffingsaanslagen te voorkomen. Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een zzp’er formeel zelfstandig is, maar feitelijk als werknemer functioneert. Dit kan voor opdrachtgevers voordelig lijken, maar brengt grote risico’s voor de zelfstandige met zich mee. Voor zzp’ers is het essentieel om diverse opdrachtgevers te hebben en eigen materialen te gebruiken om hun status als zelfstandige te onderstrepen. Opdrachtgevers doen er goed aan om vóór 2025 hun zzp-overeenkomsten grondig te evalueren en aan te passen aan de nieuwe regelgeving. In deze blog vertellen we je meer over schijnzelfstandigheid, hoe je dit kunt voorkomen en welke gevolgen deze strengere controle met zich mee kan brengen.
Wat is een zzp’er?
Een zzp’er, of “zelfstandige zonder personeel,” runt zijn eigen bedrijf en neemt daarbij zelf de financiële en persoonlijke risico’s. In tegenstelling tot werknemers, heeft een zzp’er de vrijheid om zijn werktijden en opdrachten te kiezen, belastingvoordelen zoals zelfstandigenaftrek en startersaftrek, en geen ontslagbescherming. Dit maakt hen aantrekkelijk voor opdrachtgevers, vooral omdat ze geen doorbetaling bij ziekte vereisen en de flexibiliteit bieden om eenvoudig van diensten te wisselen.
Meer weten over schijnzelfstandigheid?
Doe de gratis ZZP-Check!
Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit kan grote gevolgen hebben voor zowel zzp’ers als ondernemers in verschillende sectoren.
Weet jij zeker dat je als zelfstandige of opdrachtgever goed zit?
Ken je de risico’s van boetes en naheffingen?
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid treedt op wanneer iemand formeel als zelfstandige werkt, maar in de praktijk dezelfde rechten en plichten heeft als een werknemer. Dit is voordelig voor opdrachtgevers vanwege lagere kosten en minder verplichtingen, maar risicovol voor de zelfstandige, die geen recht heeft op sociale zekerheid zoals ziekteverlof of pensioenopbouw.
Vanaf 1 januari 2025 zal de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Waar voorheen waarschuwingen werden gegeven, zullen nu vaker correcties, naheffingsaanslagen of boetes volgen. Dit kan betekenen dat een zelfstandige met terugwerkende kracht als werknemer wordt behandeld, inclusief alle bijbehorende lasten en verplichtingen.
Hoe voorkom je schijnzelfstandigheid?
Het is essentieel voor zowel opdrachtgevers als zelfstandigen om goed voorbereid te zijn op deze nieuwe regels. Het is voor opdrachtgevers raadzaam om voor 1 januari 2025 een overzicht te maken van zzp’ers binnen de onderneming. Dit helpt om te zien welke opdrachten mogelijk onder de nieuwe handhaving vallen.
Als zzp’er kun je de volgende stappen nemen om problemen te voorkomen:
- Diversiteit van opdrachten: Zorg ervoor dat je als zzp’er voor meerdere opdrachtgevers werkt. Werken voor slechts één opdrachtgever kan snel leiden tot schijnzelfstandigheid.
- Controleer op gezagsverhouding: De belangrijkste factor die schijnzelfstandigheid kan bepalen is of er een gezagsverhouding is. Een echte zelfstandige heeft geen directe baas die hun werk controleert of dicteert hoe ze hun werk moeten doen.
- Gebruik van eigen materialen: Als je je eigen gereedschappen, materialen of apparatuur gebruikt, vergroot je je positie als echte zelfstandige.
Praktische voorbeelden
Laten we enkele concrete situaties bekijken om het verschil tussen een echte zelfstandige en een schijnzelfstandige duidelijk te maken:
- Schoonmaakwerkzaamheden:
- Echte zzp’er: Werkt op verschillende locaties, bepaalt zelf zijn werktijden, gebruikt eigen schoonmaakapparatuur, en factureert zelf zijn diensten via bijvoorbeeld Nedflex.
- Schijnzelfstandige: Werkt op vaste tijden en locaties bepaald door het schoonmaakbedrijf, gebruikt bedrijfsmaterialen en heeft weinig autonomie in zijn werk. De opdrachtgever betaalt via een uitzendbureau dat vervolgens de zzp’er uitbetaalt.
- Chauffeur of bezorger:
- Echte zzp’er: Werkt op flexibele tijden en locaties, gebruikt eigen voertuig en materialen, en factureert zelf voor zijn diensten.
- Schijnzelfstandige: Werkt op vaste tijden en locaties voor één bedrijf, gebruikt bedrijfsmiddelen en heeft weinig zeggenschap over zijn werkschema.
- Bouw en ambachtelijke sector:
- Echte zzp’er: Werkt aan diverse projecten voor verschillende klanten, bepaalt zijn werkschema en gebruikt eigen gereedschap. Stelt zelf facturen op voor zijn diensten. Neemt geen deel aan bedrijfsuitjes, volgt geen bedrijfsrainingen en wordt niet ingepland voor functioneringsgesprekken. Heeft geen recht op doorbetaling bij ziekte of verlof. Verantwoordelijk om klachten op te lossen in eigen tijd.
- Schijnzelfstandige: Werkt continu voor hetzelfde bedrijf, gebruikt bedrijfsgereedschap en heeft een vast werkschema. De betaling verloopt via een uitzendbureau.
Het is belangrijk om te realiseren dat er de gezagsverhoudingen duidelijk zijn binnen de samenwerking. Is er sprake van een duidelijke gezagsverhouding en werk je als zzp’er? Dan bestaat er een risico dat dit als schijnzelfstandigheid wordt gezien. In de praktijk is het namelijk zo dat er tussen werkgever en werknemer een gezagsverhouding zichtbaar is, terwijl een echte zzp’er opereert vanuit eigen verantwoordelijkheden. Zo werd er laatst een zaak behandeld in de rechtszaak die betrekking had op dit onderwerp, met betrekking tot zzp’ers in de bouw. Binnen dergelijke zaken maakt een rechter een afweging of er wel of geen sprake is van een gezagsverhouding. Bij dergelijke zaken wordt vooral de balans opgemaakt hoeveel punten vóór zzp-schap pleiten, en hoeveel punten tegen. Je leest hier meer over deze rechtszaak.
Schijnzelfstandigheid voorkomen: criteria
Om schijnzelfstandigheid te vermijden, moeten zelfstandigen voldoen aan de volgende criteria:
- Zelfstandigheid: Een zzp’er moet een zekere mate van zelfstandigheid hebben in hoe hij/zij zijn/haar werk uitvoert.
- Meerdere opdrachtgevers: Voor zzp’ers is werken voor meerdere klanten essentieel, zelfs als een opdracht langer dan een jaar duurt.
- Tarieven bepalen: Een zzp’er moet zelf zijn/haar tarieven kunnen bepalen.
- Werktijden bepalen: Een zzp’er moet zelf kunnen bepalen wanneer en hoe hij/zij zijn/haar werk doet.
- Geen recht op doorbetaling bij ziekte of verlof: Een zzp’er is zelf verantwoordelijk voor zijn/haar inkomen tijdens deze periode.
- Eigen facturering en administratie: Een zzp’er is verantwoordelijk voor zijn/haar eigen facturen, administratie, verzekeringen en belastingen.
- Eigen materialen: Een zzp’er maakt gebruik van eigen materialen en gereedschappen waar mogelijk.
Een speciaal geval: de leerling zzp’er
Een leerling kan vrijwel nooit als zelfstandige worden beschouwd. Ze hebben doorgaans niet de benodigde ervaring, volgen vaak een opleiding onder toezicht, en hebben geen eigen bedrijfsvoering. Ze gebruiken ook meestal gereedschappen en materialen van hun opleidingsinstantie of werkgever.
Werken via Nedflex Work
Nu er strenger gecontroleerd wordt op schijnzelfstandigheid, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je alles goed geregeld hebt. Ook wij hebben onze overeenkomsten en workflows nogmaals kritisch onder de loep genomen. Mocht je als zzp’er of als opdrachtgever gebruik willen maken van de zzp-dienstverlening via Nedflex, dan kan dat. Wij zorgen ervoor dat alles administratief goed geregeld wordt. Daarvoor werken we op basis van modelovereenkomsten. Daarnaast verzorgen wij de facturatie namens zzp’ers. Dat is het fijne van werken via Nedflex. Neem vooral contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
Conclusie
Met de strengere controles van de Belastingdienst op komst, is het van groot belang dat zowel zzp’ers als hun opdrachtgevers hun werkrelaties herzien om schijnzelfstandigheid te vermijden. Zorg voor duidelijke contracten, werk voor meerdere opdrachtgevers en behoud de controle over je werkomstandigheden. Door deze stappen te volgen, kun je als echte zelfstandige succesvol blijven opereren zonder zorgen over boetes of naheffingen.
Voor meer informatie over deze nieuwe regels, bekijk de informatie van de Belastingdienst en het ondernemersplein.
Blijf op de hoogte en bereid je goed voor!